ناسازواری تصویری در شعر سیاسی نزار قبانی

ناسازواری تصویری، تکنیکی است مبتنی بر بیان تناقضی فراگیر در سرتاسر اثر، بین دو تصویر متقابل از شرایط معاصر و یا بین برخی از داده های میراثی و برخی اوضاع معاصر. شاعر با بهره گیری از چنین شگردی، گاه برای بیان اندیشه های درونی اش، به سخن گفتن در لفافه گرایش پیدا می کند.شاعر در ناسازواری تصویری مبتنی بر دوسویه معاصر، با ایجاد ارتباط میان ناسازه های موجود در یک قصیده، ناهمخوانی بین شرایط فعلی و وضعیت آرمانی را اثبات می کند.وی در ناسازواری تصویری مبتنی بر برخی داده های میراثی، با فراخوانی میراث و دگرگونی دلالت های فراخوانی شده به دلالت های معاصر و متناقض، در شعر خود فضایی می گشاید، که گذشتة طلایی را در مقابل جامعة معاصر قرار می دهد. بر همین اساس ناسازواری تصویری به عنوان یکی از اساسی ترین دستمایه های شعر سیاسی نزار محسوب می گردد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، دامنة گونه های مختلف ناسازواری تصویری و پایه های تشکیل دهنده آن را در شعر سیاسی نزار ارزیابی می کند و تلاش می نماید دلالت های پوشیدة قصاید سیاسی وی را که دارای ناسازواری تصویری است، آشکار گرداند و مهم ترین موضوعاتی را که شاعر برای بیان آنها به چنین تکنیکی روی آورده، پررنگ نماید. نتایج نشان از آن دارد که وی از شکل سوم ناسازواری تصویری با یک پایة میراثی به نسبت دیگر نمونه ها و اشکال، بهره بیشتری جسته است.